Birden Çok Sütunu Şartlı Toplama, kriter bazlı olarak aynı anda çoklu sütunlarda toplam almanın nasıl yapılacağını öğreten bir dosya içermektedir.
Formüller ile Birden Çok Sütunu Şartlı Toplama
Excel'de birden fazla sütunu içeren veri setlerinde belirli koşullara göre toplam alma, temel işlevlerden biridir. Bu nedenle, içerikte TOPLA, FİLTRE ve TOPLA.ÇARPIM fonksiyonları ile bir gruba ait verilerin nasıl hızlı ve doğru şekilde toplanacağı ele alınmaktadır.
ÇOKETOPLA ile Şartlı Toplam Neden Çalışmaz
ÇOKETOPLA işlevi, belirli bir grup için toplam alırken genellikle tek bir sütunda iyi çalışmaktadır. Ancak, birden fazla sütundan oluşan bir veri aralığında kullanıldığında hata vermektedir.
Örnek Uygulama:
=ÇOKETOPLA(C3:C14;B3:B14;"A") // Doğru çalışmaktadır, toplam 295 dönmektedir.
Ancak tüm sütunları toplamak için aşağıdaki gibi bir formül yazıldığında:
=ÇOKETOPLA(C3:E14;B3:B14;"A") // #DEĞER Hatası vermektedir.
ÇOKETOPLA fonksiyonunun yanlış bir şekilde kullanılmakta olduğu görülmektedir. Böylece, #DEĞER! hatası alınmaktadır. Çünkü, ÇOKETOPLA fonksiyonunda, toplam aralığı ile kriter aralığı boyutlarının uyumlu olması gerekmektedir. Formülde, toplam aralığı (C3:E14) üç sütundan oluşmaktadır. Ancak, kriter aralığı (B3:B14) yalnızca bir sütundan oluşmaktadır. Genellikle, ÇOKETOPLA fonksiyonu her iki aralığın aynı boyutta olmasını beklemektedir. Ayrıca, toplam aralığındaki tüm hücreler için grup sütunundaki karşılık gelen değerler eşleştirilememektedir. Bu hatanın çözülmesi için toplam aralığının tek bir sütun (örneğin yalnızca Ocak sütunu: C3:C14) olarak seçilmesi veya alternatif bir formül (örneğin, TOPLA.ÇARPIM) kullanılması gerekmektedir.
Sonuca Ulaşma Aşamaları
=TOPLA(FİLTRE(C3:E14;B3:B14="A"))
Üstteki formül, Excel 2021 ve 365 sürümlerinde çalışmaktadır ve şu şekilde işlemektedir:
FİLTRE Fonksiyonu
FİLTRE(C3:E14,B3:B14="A") ifadesi, B3:B14 aralığındaki grup değerleri "A" olan satırları, C3:E14 veri aralığından filtrelemektedir. Bu filtreleme sonucunda yalnızca grup "A"ya ait satırlar seçilmektedir.
TOPLA Fonksiyonu
TOPLA(…) fonksiyonu, filtrelenen değerleri alarak bu değerlerin toplamını hesaplamaktadır.
Çalışma Mantığı
FİLTRE fonksiyonu grup "A"ya ait Ocak, Şubat ve Mart sütunlarındaki değerleri süzmekte, bu değerler bir tablo (array) olarak döndürülmektedir. TOPLA fonksiyonu ise bu tabloyu alıp tüm sayıları toplayarak toplam sonucu döndürmektedir. Görseldeki örnek, grup "A" için toplam değeri 858 olarak hesaplamaktadır.
Alternatif Yöntemler
Eğer kullanılan Excel sürümü 2021 veya 365 değilse, üstteki formül çalışmamaktadır. Alternatif olarak aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
TOPLA.ÇARPIM ile Çözüm
Daha eski Excel sürümlerinde, TOPLA.ÇARPIM kullanılarak aynı sonuç alınmaktadır:
=TOPLA.ÇARPIM((B3:B14="A")*(C3:E14))
Böylece, bu formül B3:B14 aralığındaki grup değerlerini kontrol etmektedir. Daha sonra, yalnızca grup "A"ya ait verilerin toplamını hesaplamaktadır.
ESAYIYSA ve MBUL Kullanma
=TOPLA(FİLTRE(C3:E14;ESAYIYSA(MBUL("A";B3:B14))))Formülün Çalışma Mantığı:
- MBUL("A",B3:B14):
- MBUL fonksiyonu, grup sütununda ("B3:B14") "A" değerini arar ve eşleşen hücreler için bir konum döndürmektedir.
- "A" değeri bulunmayan hücreler için hata dönmektedir.
- ESAYIYSA(MBUL("A",B3:B14)):
- ESAYIYSA fonksiyonu, MBUL tarafından döndürülen sonucu kontrol etmektedir.
- Eğer MBUL bir sayı döndürürse (eşleşme varsa), bu hücreyi "DOĞRU" olarak işaretlemektedir. Böylece, eşleşme yoksa "YANLIŞ" dönmektedir.
- FİLTRE(C3:E14,ESAYIYSA(MBUL("A",B3:B14))):
- FİLTRE fonksiyonu, ESAYIYSA tarafından "DOĞRU" olarak işaretlenen satırlara karşılık gelen Ocak, Şubat ve Mart sütunundaki değerleri filtrelemektedir.
- TOPLA(…):
- TOPLA fonksiyonu, FİLTRE tarafından döndürülen değerleri toplamaktadır. Böylece, toplam sonucunu döndürmektedir.
Çıktı:
Sonuç olarak, formül grup "A" için Ocak, Şubat ve Mart sütunlarındaki değerlerin toplamını (858) hesaplamaktadır.
Sonuç
Excel'de veri analizi yaparken, birden fazla sütunu ve grupları içeren veri setlerinde şartlı toplam hesaplamak, doğru formüller ve yöntemlerle kolayca gerçekleştirilebilmektedir. Modern Excel sürümleri (Excel 2021 ve 365) için FİLTRE ve TOPLA gibi işlevler, kullanıcıya hem esneklik hem de sadelik sunmaktadır. Örneğin, FİLTRE fonksiyonu ile bir grup içindeki ilgili satırlar hızlıca süzülüp, TOPLA ile toplam alınabilir. Daha karmaşık senaryolarda, MBUL ve ESAYIYSA gibi ek fonksiyonlar kullanılarak hatasız sonuçlara ulaşmak mümkündür. Ancak, eski Excel sürümleri için SUMPRODUCT veya ÇOKETOPLA gibi fonksiyonlar, benzer sonuçlar elde etmek için etkili alternatifler sunmaktadır. Özetle, her bir yöntemin güçlü yanlarını anlamak ve ihtiyaca uygun şekilde kullanmak, Excel'de şartlı toplam işlemlerini kolaylaştırmakta ve analiz süreçlerini hızlandırmaktadır. Bu rehberde sunulan yöntemler, her seviyeden Excel kullanıcısı için kapsamlı ve uygulaması kolay çözümler sağlamaktadır.
İçerikten yararlanılması temennisiyle.
